برای وارد شدن به دنیای طراحی دیجیتال و چاپ باید یک سری مفاهیم اولیه رو بلد باشی. خیلی از افرادی که در این حوزه فعالیت میکنن بطور علمی و دقیق این مفاهیم پایه رو بلد نیستن ولی ما به زبان ساده شما رو به درک بالایی از این مفاهیم میرسونیم که شمارو از لحاظ علمی خیلی بالاتر از بقیه قرار میده. اولین مفهوم که باید به درک کاملی ازش برسید و نقش مستقیم در تعریف رنگ رو داره مدل رنگی هست. در این مقاله بطور کامل با مدل های رنگی آشنا میشید پس تا آخرش با من همراه باشید.
مدل رنگی (color model) چیست؟
مدل رنگی یک سیستم تعریف رنگ با اعداده، یعنی ما با کمک علم ریاضیات برای تک تک رنگ های موجود در عالم یک مقدار تعریف میکنیم. پس هر رنگی یک اسم خاص داره که با عدد نشون داده میشه و هرجا بخوایم از اون رنگ استفاده کنیم میتونیم اسمشو بنویسیم تا مطمئن باشیم دقیقا همون رنگ مورد نظرمون رو داریم استفاده میکنیم.
انواع مدل های رنگی
ما 4 نوع مدل رنگی داریم: HSB, RGB, CMYK, LAB
تفاوت مدل های رنگی
خب تا الان فهمیدیم مدل رنگی چیه و چندتا داریم. حالا فرقشون چیه؟ فرقشون اینه که هر مدل رنگی برای رنگ های مختلف یجور اسم میزاره! بزار بهت نشون بدم. همین الان فتوشاپ رو باز کن، یک سند جدید بساز و پالت رنگی رو باز کن.
خب اینجا میتونید هر 4 تا مدل رنگی رو کنار همدیگه ببینید. همونطور که میبینید برای رنگ قرمزی که من انتخاب کردم 4 تا مقدار مختلف توی مدل های مختلف دارم. مثلا این رنگ قرمز تو مدل RGB مقدارش میشه (255,0,0) ولی تو مدل CMYK مقدارش میشه (0,99,100,0).
امیدوارم تا اینجای مقاله رو خوب فهمیده باشی، اگه یکم اعداد گیجت کرد اشکال نداره حالا بیا روشنت کنم معنی این اعداد چیه.خیلی آسون تر از چیزیه که فکرشو بکنی!
مدل HSB
مدل HSB مخفف Hue, Saturation, Brightness هست. اگه جایی HSL دیدید اونم همینه فقط بجای Brightness از کلمه Lightness استفاده کردن که تقریبا معنیشون یکیه پس گیج نشید.
حالا این کلمات چی هستن؟ هیو به معنی رنگ، ستوریشن به معنی غلظت و برایتنس یا لایتنس به معنی روشناییه. حالا بهت نشون میدم با اعداد HSB چجوری رنگ درست میشه. فرض کن کل طیف رنگ هارو بصورت دایره کنار هم اوردیم. مرکز این دایره سفیده و هرچی به بیرون میریم رنگ ها غلیظ تر میشه. حالا فرض کن این دایره انتهای یک استوانه اس و هرچی از میریم پایین تر نور کمتر به ما میرسه و همه چی تاریک میشه.
عدد Hue نمایانگر زاویه در این دایره است و میتونه بین 0 تا 360 باشه.رنگ قرمز در زاویه 0، سبز در زاویه 90، فیروزه ای در زاویه 180 و بنفش در زاویه 270 درجه قرار داره.
عدد Saturation غلظ رنگ رو نشون میده و از 0 تا 100 میتونه باشه. طبیعاتا غلظت 0 باعث ایجاد رنگ سفید میشه و مهم نیس Hue شما چه رنگی رو نشون بده.
عدد Brightness روشنایی و نور رنگ رو نشون میده و از 0 تا 100 میتونه باشه. طبیعتا هرچی نور کمتر باشه رنگ ها تیره تر دیده میشن و در نور 0 مهم نیس چه رنگی با چه غلظتی داریم چون همه چی سیاهه.
مدل RGB
مدل RGB مخفف Red, Green,Blue هست. توی این مدل تمام رنگ هارو با ترکیب این سه رنگ اصلی تولید میکنیم. مقدار هر کدوم از این سه رنگ میتونه از 0 تا 255 باشه و در (0,0,0) رنگ مشکی و در (255,255,255) رنگ سفید تولید میشه.
مدل CMYK
مدل CMYK مخفف Cyan, Magenta, Yellow, Key(black) هست. در این مدل هم تمام رنگ ها با ترکیب 4 رنگ ساخته میشه و هر رنگ میتونه مقداری از 0 تا 100 داشته باشه. در (0,0,0,0) رنگ سفید و در (100,100,100,100) رنگ مشکی تولید میشه.
نکته ای که تو این مدل رنگی داریم اینه که واسه رنگ مشکی فقط یه مقدار نداریم و راه های مختلفی برای ساخت رنگ مشکی هست که البته این مشکی ها با هم متفاوت اند. توضیحات بیشتر رو در مقاله های بعدی که راجب مد های رنگی و مقایسه RGB و CMYK هست میتونید پیدا کنید.
مدل رنگی LAB
در این مدل رنگی L نشان دهنده روشنایی یا lightness است و از 0 یعنی تاریکی مطلق تا 100 یعنی نور مطلق مقداردهی میشه. A موقعیت بین سبز و قرمز داره و از -128 تا +128 مقدار دهی میشه. B موقعیت بین زرد و آبی داره و از -128 تا +128 مقداردهی میشه.
مدل رنگی LAB جامع ترین مدل رنگی ساخته شده است ، بعدا در یک مقاله مفصل به توضیح این مدل رنگی میپردازیم.
سخن پایانی
مدل های رنگی زبان هایی برای تعریف رنگ ها هستند. در این مقاله 4 مدل رنگی رو واستون توضیح دادیم و از این به بعد با دیدن کد یک رنگ خیلی چیزا واستون واضحه و درک بیشتری از رنگ ها دارید. پیشنهاد میکنم بعد از این مقاله حتما مقاله مد های رنگی رو بخونید که مکمل این مقاله است و جواب خیلی از مشکلاتی که تا بحال باهاش روبرو شدید و نمیدونستید چرا؟!